یکی از شرکت کنندگان در بازی آزمایشی در دانشگاه واشینگتن در حال انجام آزمایشهایی برای برقراری ارتباط با مغز انسان از راه سیگنالهای انتقالی است.

سالهاست که نویسندگان و کارگردانان هالیوودی رؤیای خواندن ذهن انسان‌ها را در سر می پرورانند. البته برخی مردم به توانایی عده‌ای در انجام این کار باور دارند. اما خیلی‌ها این مسائل را زاییدۀ تخیل می‌دانند. پژوهشگران دانشگاه واشینگتن به تازگی سامانه ای ساخته‌اند که این رؤیا را به واقعیت نزدیکتر می‌کند. پژوهشگران در این دانشگاه از یک اتصال مغز به مغز برای انجام بازی پرسش و پاسخ میان داوطلبان شرکت کننده استفاده کرده‌اند. جالب است بدانید که برای انجام این بازی سیگنالها از مغز یک نفر از طریق اینترنت به مغز فرد دیگر ارسال می‌شوند.

این کار چگونه انجام می‌شود؟ یک نفر پاسخ دهنده کلاهی را که به یک دستگاه ثبت فعالیت مغزی (electroencephalography به اختصار EEG) وصل است بر سر می‌گذارد و شخص دیگر (پرسشگر) در یک اتاق دیگر جلوی نمایشگری که پاسخهای احتمالی پاسخ دهنده را نشان می‌دهد می‌نشیند. پرسشگر یک پرسش را با کلیک ماوس ارسال می‌کند و پاسخ دهنده پاسخهای «بله» و «خیر» را با تمرکز بر یکی از چراغهای LED که در فرکانسهای مختلف چشمک می‌زند و به یک نمایشگر متصل است ارسال می‌کند.

هر دو انتخاب بله و خیر سیگنالی را از طریق اینترنت برای پرسشگر می‌فرستد و یک سیم پیچ مغناطیسی را که پشت سر پرسشگر قرار دارد فعال می‌کند. دستگاه به گونه‌ای تنظیم شده است که تنها با پاسخ «بله» می‌تواند تحریکی قوی در قشر بینایی مغز ایجاد کند و باعث شود تا پرسشگر یک فلش نور (phosphene) را ببیند. این کار از راه ایجاد یک اختلال کوتاه در قشر بینایی فرد انجام می‌شود تا وی بتواند پاسخ مناسب را دریابد. هر دو داوطلب در اتاقهای تاریک و به فاصلۀ حدود یک مایل از یکدیگر قرار داشتند و یک بازی ۲۰ مرحله‌ای از پرسشها و پاسخهای گوناگون را انجام دادند. پژوهشگران برای اطمینان از اینکه داوطلبان نتوانند از کمکهای خارجی استفاده کنند به آن‌ها گوشیهایی دادند تا نتوانند صداهای ناشی از تحریک مغزی مربوط به گفتن «بله» و «خیر» را بشنوند. آن‌ها افزون بر این میزان تحریک را در هر دور بازی تغییر دادند و سه سطح تحریک را به طور تصادفی در هر دور بازی اعمال کردند تا احتمال تأثیر هر گونه صدا را کاهش دهند.

این آزمایش بسیار جالب به نظر می‌رسد. اما آیا این روش واقعاً جواب می‌دهد؟ باید گفت که شرکت کنندگان هنگام انجام دادن بازی واقعی توانستند در ۷۲ درصد مواقع پاسخ را درست حدس بزنند. اما هنگام انجام بازی کنترل شده تنها در ۱۸ درصد مواقع توانستند پاسخ را درست حدس بزنند. البته هر انتخاب نادرست می‌تواند نتیجۀ عوامل بسیاری باشد. مثلاً اینکه چه زمانی نور فلش خاموش شده است.

یکی از پژوهشگران به نام Chantel Prat، عضو هیئت علمی مؤسسۀ یادگیری و علوم مغز بیان داشت: «اگرچه فلشهای نور سیگنالهایی هستند که ما آن‌ها را داخل مغز قرار می‌دهیم اما باید در نظر داشت که آن بخشهای مغز در همان زمان مشغول انجام دادن میلیونها کار دیگر نیز هستند.» با این حال اگرچه نتایج قابل توجه اند اما هنوز اما و اگرهایی دارند. هنوز نمی‌دانیم این پژوهشها چه اثری می‌توانند بر روی فناوریهای آینده بگذارند اکا نباید انتظار داشت که به این زودی بتوانید ذهن دیگران را بخوانید.

نتایج این پژوهش با دسترسی آزاد در وبگاه PLOS ONE منتشر شده است.

منبع: element14