پژوهشگران در حال بررسی این موضوع هستند که چگونه موسیقی می‌تواند به بیماران سکته مغزی کمک کند تا عملکردهای حرکتی خود را بازیابند. سکته مغزی و سایر آسیب‌های جدی مرتبط با مغز اغلب به یک راه طولانی برای بهبودی نیاز دارند، با ساعت‌های بی‌شماری توانبخشی برای بازیابی عملکرد حرکتی و سایر توانایی‌ها. گروه‌های مختلف پژوهشی در حال بررسی راه‌هایی برای کارآمدتر و جذاب‌تر کردن فرآیند توانبخشی با ارائه بازخورد شنیداری به بیماران بوده‌اند. بازخوردی که نشان می‌دهد آیا این حرکت درست بوده است یا خیر. با مجله فناوریهای توان‌افزا و پوشیدنی همراه باشید.
اخیراً، گروهی از پژوهشگران در دانمارک این رویکرد بازخورد شنیداری را با سامانه جدیدی که از موسیقی ایجاد شده برای هدایت بیماران در تمرین‌های توانبخشی ارتقا دادند. سامانه جدید بیوفیدبک موزیکال و نتایج آزمایش‌های این سامانه در مطالعه‌ای که در ۱۰ ژانویه در IEEE Transactions on Human-Machine Systems منتشر شد، توضیح داده شده است.
در حالی که جلوه‌های صوتی ساده ممکن است خسته‌کننده و فاقد معنا باشند، بازخورد موزیکال راهی برای غنی‌سازی تجربه توانبخشی و بهره‌گیری از تمایل طبیعی انسان برای حرکت با ضرب آهنگ است.
تجربه شخصی
Prithvi Ravi Kantan دانشجوی دکترا است. دانشجوی دپارتمان معماری، طراحی و فناوری رسانه در دانشگاه آلبورگ که به طراحی و آزمایش سامانه جدید کمک کرد. این پروژه نتیجه تجربه خودش در زمینه موسیقی و توانبخشی است.
او در ۱۵ سال گذشته به شدت درگیر اجرا و تولید موسیقی بوده است و به طور تمام وقت در پردازش سیگنال صوتی در مومبای هند (بمبئی) کار می‌کرد که ناگهان پدرش به آنسفالیت ویروسی مبتلا شد. این عفونت یک طرف بدن پدرش را فلج کرد و Kantan از نزدیک شاهد روند طولانی توانبخشی بود.
Kantan توضیح می‌دهد: «با توجه به تأثیری که این موضوع روی من و خانواده‌ام داشت، وقتی متوجه موسیقی درمانی شدم، این یک مکاشفه بود، زیرا راهی را به من نشان داد تا مهارت‌های حرفه‌ای‌ام را به سمت هدفی هدایت کنم که برایم معنای شخصی داشت.»
ترکیب توانبخشی با موسیقی
زمانی که Kantan در سال ۲۰۱۸ به دانشگاه آلبورگ رسید، کار روی سامانه جدید بیوفیدبک موزیکال را با همکارانش آغاز کرد. این سامانه شامل حسگرهای حرکتی بی‌سیم است که به مچ یا پشت پا بسته می‌شوند تا بر حرکات پا نظارت کنند. سپس یک برنامه نرم‌افزاری موسیقی را مطابق با حرکات بیماران تولید می‌کند.
این سامانه حالت‌های مختلف آموزشی را ارائه می‌دهد. برای نمونه، یک روش زمانی است که بدن خود موسیقی ایجاد می‌کند. در این سناریو، اگر فرد ساکن باشد، هیچ صدایی تولید نمی‌شود. اما اگر یک پا به جلو حرکت کند، یک موسیقی تولید می‌شود. وقتی پا با سرعت بیشتری به جلو حرکت می‌کند، تن آهنگ بلندتر می‌شود.
در اینجا نمونه‌ای وجود دارد که وقتی کاربر پا را از حالت خم دراز می‌کند، گیتار نواخته می‌شود. اگر کاربر زانو را بیش از حد دراز کند، زنگ به صدا در می‌آید:
در حالت تمرینی دیگر، موسیقی به طور مداوم پخش می‌شود و با حرکت اندام‌های فرد تن و زیر و بم آهنگ تغییر می‌کند:
در نهایت، پژوهشگران یک حالت آموزشی ایجاد کردند تا در صورتی که شخص حرکتی را به شیوه‌ای نادرست انجام داد، بازخورد منفی ارائه دهد. برای نمونه، اگر فرد بیش از حد به جلو متمایل شود، موسیقی ناهنجارتر می‌شود:
پس از توسعه حالت‌های مختلف آموزشی، Kantan و همکارانش سامانه جدید بیوفیدبک موزیکال را با شش شرکت‌کننده (چهار مرد و دو زن) آزمایش کردند که در حال بهبودی پس از سکته مغزی بودند. همچنین، چندین پزشک و درمانگر جلسات توانبخشی را مشاهده و امکان‌سنجی این سامانه را بررسی کردند.
نتایج نشان داد که به‌طور کلی، نشانه‌های موسیقی وسیله‌ای مؤثر برای انتقال اطلاعات مربوط به حرکت بودند. بسیاری از داوطلبان توانستند به خوبی به نشانه‌های موسیقی پاسخ دهند و حرکات خود را در صورت نیاز تنظیم کنند. دو نفر از داوطلبان با پیشرفت آموزش، سرعت خود را به طور قابل توجهی افزایش دادند.
چالش ها
با این حال، چندین چالش در این رویکرد وجود داشت. برای نمونه، یکی از داوطلبان در شنیدن نشانه‌های موسیقی مشکل داشت و گاهی اوقات رمزگشایی صداهای پویا و لایه‌ای موسیقی برای داوطلبان دشوار بود.
Kantan می‌گوید: «بیماران باید در سطح شناختی باشند که بتوانند بازخوردها را درک و بر اساس آن عمل کنند». البته افراد دچار اختلال عصبی به آسانی توسط صداهای پیچیده، بیش از حد تحریک می‌شوند. همچنین، حالت آموزشی که شامل بازخورد منفی است برای برخی از داوطلبان دلسرد کننده بود.
پزشکان و متخصصان موسیقی درمانی خاطرنشان کردند مناسب بودن این رویکرد ممکن است به شدت و محل آسیب مغزی کاربر بستگی داشته باشد. برای نمونه، آنها سفارش کردند بیماران سکته مغزی با آسیب مخچه یا ساقه مغز ممکن است کاندیدای بهتری برای درمان بیوفیدبک موزیکال باشند.
داده‌ها نشان می‌دهند درمان بیوفیدبک موزیکال یک رویکرد عملی برای توانبخشی است و می‌تواند راه‌های جدیدی را برای بهبودی افراد مبتلا به آسیب‌های مغزی باز کند.
قابل ذکر است، گروه Kantan سامانه بیوفیدبک موزیکال خود را با استفاده از یک سامانه حسگر حرکتی کم‌هزینه و ابزارهای متن‌باز طراحی کرد، که آن را به ابزاری آسان برای پیاده‌سازی گسترده تبدیل می‌کند. Kantan می‌گوید هدف آنها تسریع توسعه و پذیرش ابزارهای بازخورد مبتنی بر موسیقی در تمرین توانبخشی است.
Kantan می‌گوید: «کمک مستقیم یا غیرمستقیم در بهبود نتایج توانبخشی برای بیماران بسیار لذت‌بخش خواهد بود. اگرچه پیش از پذیرش گسترده بازخورد موسیقی، پژوهش‌های بسیاری باید انجام شود. ما در دانشگاه آلبورگ مصمم هستیم که تلاش‌های فعلی در این زمینه را در سال‌های آینده به ثمر برسانیم.»
>> بهبود حسی، حرکتی و شناختی پس از سکته مغزی با روش جدید توانبخشی
>> توسعه اسکلت بیرونی رباتیک برای کمک به توانبخشی سکته مغزی
منبع: spectrum.ieee.org
«استفاده و بازنشر مطالب تنها با ذکر لینک منبع و نام (مجله فناوریهای توان افزا و پوشیدنی) مجاز است»
